Saturday 6 August 2011

Xí quách là xương gì?

Xí quách là âm Quảng Đông của豬骨. Từ này có âm Hán Việt là trư cốt, có nghĩa là xương heo. Nhưng bây giờ xương gì đem hầm ra nước lèo cũng được gọi là xí quách tuốt.

Bánh lăng là có phải là kem ca-ra-men?

Bánh lăng chính là kem ca ra men. Kem ca-ra-men (thông dụng hơn ở phía Bắc) là phiên âm của từ crème caramel tiếng Pháp. Bánh lăngbánh phơ lăng thông dụng hơn ở phía Nam; lăngphơ lăng là phiên âm của flan tiếng Pháp.

Thursday 4 August 2011

Đậu lăng là đậu gì?

Đậu lăng còn có tên là đậu lăng ti. Từ lăng ti là phiên âm của lentille tiếng Pháp.

Wednesday 3 August 2011

Tại sao lính cứu hỏa gọi vòi phun nước là cái lăng?

Nghề chữa cháy do người Pháp đưa vào Việt Nam. Từ lăng này bắt nguồn từ tiếng Pháp lance d’incendie, có nghĩa vòi phun chữa cháyCái lăng còn có tên gọi nữa là vòi rồng.

Tuesday 2 August 2011

Đậu cô ve và đậu que có phải là một?

Cô ve là phiên âm của haricot vert tiếng Pháp. Đậu cô ve còn được gọi là đậu ve. Người miền Nam đọc trại thành đậu que (chuyển tính môi của phụ âm /v/ vào bán nguyên âm /w/)

Đậu bi, đậu bo, đậu tí bo, đậu boa và đậu bi bo là mấy thứ đậu?

Đậu boa, còn gọi là đậu Hòa Lan, là một loại đậu hạt tròn có tên khoa học là  Pisum sativum L. được người Pháp đem vào Việt Nam. Từ boa là phiên âm của từ pois bên tiếng Pháp. Có khi đậu boa được gọi là đậu bo, cũng như tiền boa hay tiền bo đều là một thứ.
Trong số các giống đậu Hòa Lan có giống bơ-ti-boa (cũng viết là pơ-ti-poa), phiên âm của từ petit-pois tiếng Pháp. Nhưng dạng rút gọn thông dụng hơn là tí bo.
Đậu bi là từ mới xuất hiện do ảnh hưởng của tiếng Anh (pea). Để cho rõ nghĩa của bi người ta cho nó kèm với một từ đã có sẵn trong tiếng Việt là bo. Vì vậy mà có tên gọi đậu bi bo.

Monday 1 August 2011

Xà lách xoong không phải là xà lách?

Toàn bộ cụm xà lách xoong, cũng viết xà lách xon, là phiên âm của từ cresson tiếng Pháp. Từ tiếng Pháp này vào tiếng Việt còn sinh ra các biến thể khác như cách xonkét xông, nhưng thông dụng hơn cả là (cải) xoong hay (cải) xon. Đây là một một loại rau mọc trôi nổi trên mặt nước và có tên khoa học là Nasturtium officinale.